De economie van Duitsland heeft het zwaar dit jaar, maar het derde kwartaal biedt een onverwachts lichtpuntje. Na een krimp van de Duitse economie in het tweede kwartaal, is over het derde kwartaal sprake van een groei van 0,2 procent ten opzichte van het voorgaande kwartaal.

De belangrijkste handelspartner van Nederland ontloopt daarmee een recessie, waarvan sprake is bij twee opeenvolgende kwartalen van krimp op rij.

De groei is een onverwachte meevaller voor Duitsland, aangezien economen hadden gerekend op een krimp van 0,1 procent in het derde kwartaal. In het tweede kwartaal was sprake van een herziene krimp met 0,3 procent. Die viel groter uit dan de eerder gemelde krimp van 0,1 procent.

Ontwikkeling Duitse economie op kwartaalbasis

De Duitse economie profiteerde volgens statistiekbureau Destatis in het afgelopen kwartaal van toegenomen uitgaven van de overheid en huishoudens. Eerder kampte Duitsland juist met lagere bestedingen van huishoudens door de hoge inflatie. Daarnaast staat de omvangrijke Duitse industrie onder druk door een zwakkere export.

Mede door de problemen in de industrie verlaagde het Internationaal Monetair Fonds (IMF) onlangs nog de groeiverwachtingen voor Duitsland. Het fonds verwacht nu dat de groei van de grootste Europese economie dit jaar waarschijnlijk helemaal stilvalt.

Bij de vorige raming in juli voorzag het IMF nog een bescheiden groei van 0,2 procent. Volgend jaar zou er wel 0,8 procent groei in zitten, maar dat is 0,5 procentpunt slechter dan verwacht.

Volgens ING-econoom Carsten Brzeski is het goed nieuws dat Duitsland een recessie heeft weten te vermijden. Het positieve nieuws wordt echter deels overschaduwd door de sterkere krimp in het tweede kwartaal. Ook neemt de verrassende groei in het derde kwartaal volgens hem nog niet de zorgen weg dat Duitsland vastzit in een periode van trage economische groei.

Duitsland worstelt met klassiek exportmodel

De Duitse economie heeft het structureel zwaar, omdat het klassieke groeimodel op basis van een sterke export onder druk staat. Dit heeft mede te maken met geopolitieke ontwikkelingen die zorgen voor spanningen met onder meer China.

Zo voert de Europese Unie vanaf donderdag nieuwe importheffingen in voor Chinese elektrische auto's. Volgens de Europese Unie leiden de Chinese staatssubsidies tot oneerlijke concurrentie. Duitse autofabrikanten die relatief veel exporteren naar China, zijn echter beducht dat dit tot tegenmaatregelen zal leiden.

China liet woensdagochtend weten niet akkoord te gaan met het Europese besluit en heeft een klacht ingediend bij de geschillencommissie van de Wereldhandelsorganisatie. "China zal alle nodige maatregelen nemen om de legitieme rechten en belangen van Chinese bedrijven krachtig te beschermen", aldus het Chinese ministerie van Handel.

Tegelijkertijd hoopt het Chinese ministerie dat de EU met China wil samenwerken "om snel een wederzijds aanvaardbare oplossing te vinden en een escalatie van handelsconflicten te voorkomen."

Intussen heeft in Duitsland onder meer Volkswagen het zwaar met de Chinese concurrentie op het gebied van elektrisch rijden. Volkswagen Groep meldde woensdag in het afgelopen kwartaal 64 procent minder winst te hebben gemaakt dan een jaar eerder.

De grootste autoproducent van Europa kampt met hoge kosten en grote concurrentie op de Chinese markt. "Dit onderstreept de dringende noodzaak van aanzienlijke kostenbesparingen en efficiëntieverbeteringen", zei financieel directeur Arno Antlitz.

Volkswagen kondigde eerder al forse besparingen aan. Volgens de ondernemingsraad verdwijnen in Duitsland tienduizenden banen en sluiten drie van de tien fabrieken. Het concern achter in totaal tien merken gaat bij de kwartaalcijfers niet in op de exacte grootte van de reorganisatie, maar spreekt er woensdag wel verder over met werknemers.

Volkswagen had wereldwijd eind september ruim 684.000 medewerkers, van wie ruim 295.000 in Duitsland.

LEES OOK: IMF verlaagt verwachtingen voor economische groei Duitsland en is positiever over de VS